De meeste mensen die iets aan hun gewicht willen veranderen willen vaak afvallen en kilo’s kwijtraken. Eigenlijk hoor en lees je vrij weinig over mensen die juist kilo’s willen aankomen. Uit een CBS gezondheidsenquête uit 2014 bleek ook dat maar 2% van de Nederlandse bevolking van 4 jaar en ouder ondergewicht heeft. Maar hoe zorg je er nou voor dat je op een gezonde manier aankomt en welke oorzaken zijn er voor een te laag gewicht?
De oorzaken van een (te) laag gewicht
Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor een (te) laag gewicht. Wil je aankomen of krijg je misschien wel erg vaak te horen dat je (te) dun bent? Dan is het belangrijk om eerst te weten wat de oorzaak is van jouw lage gewicht. Bij eetstoornissen (zoals anorexia en orthorexia), psychische problemen en bij emotie-eten (wat zich ook kan uiten in minder eten en afvallen i.p.v. andersom) is het belangrijk om professionele hulp te zoeken. Ook bij eetstoornissen is er namelijk vaak sprake van psychische problemen. Die psychische problemen moeten dan ook aangepakt worden om uiteindelijk op een gezond gewicht te kunnen blijven. Via de huisarts kan je dan het beste doorverwezen worden. In deze blog ga ik op deze onderwerpen niet verder in.
Het kan ook zijn dat je een lager gewicht hebt door andere oorzaken. Hier ga ik het in deze blog over hebben.
Geen eetstoornis maar wel een (te) laag gewicht
Het kan zo zijn dat je een (te) laag gewicht hebt zonder dat je last hebt van een eetstoornis, psychische stoornis of van emotie-eten. Het Voedingscentrum noemt de volgende mogelijke oorzaken voor ondergewicht:
- Kauw- en slikproblemen
- Bijwerkingen van medicijnen
- Gebrek aan eetlust (door verminderde smaak en geur, een ziekte, stress of gebrek aan beweging)
- Slechtwerkende darm (door een darminfectie of een darmaandoening kan de darm minder voedingsstoffen opnemen)
- Verhoogd energieverbruik (bijvoorbeeld bij een infectie of bij kanker)
Waarom moet je aankomen als je ondergewicht hebt?
Als je ondergewicht hebt, is de kans groot dat je een tekort hebt aan bepaalde voedingsstoffen. Hierdoor kan het zo zijn dat je regelmatig een lusteloos en moe gevoel hebt. Jouw lichaam gebruikt de reservevoorraden uit het vet- en spierweefsel. Ook gaat je afweer achteruit bij een gebrek aan bepaalde voedingsstoffen. Krijg je bijvoorbeeld een longontsteking? Dan kan dat veel gevaarlijker zijn dan als je een gezond gewicht hebt. Door aan te komen en door goede voedingsstoffen binnen te krijgen gaat je weerstand weer omhoog en wordt je lichaam weer sterker en gezonder.
Meer eten of anders eten?
Aankomen kan je doen door meer te eten of door anders te gaan eten (of beiden). Veel mensen vinden het lastig om meer te eten omdat ze op een gegeven moment geen trek meer hebben. En bij aankomen is het niet de bedoeling dat je je tegen je zin helemaal misselijk moet eten. Als je wilt aankomen in gewicht is het ook niet de bedoeling dat je alleen maar ongezonde calorierijke producten en maaltijden gaat eten. Dan kom je misschien wel aan, maar je mist tegelijkertijd een hoop voedingsstoffen en vitaminen. En die heeft jouw lichaam juist nodig!
Aanpassingen die je kunt maken in jouw voedingspatroon
Er zijn verschillende aanpassingen die je kunt maken in jouw dieet om aan te komen. In het begin kan je een voedingsdagboek bijhouden om te kijken welke aanpassingen je kan maken in je dieet en op welke momenten je misschien toch te weinig eet. Er zijn veel simpele aanpassingen mogelijk waardoor je zonder veel meer te hoeven eten wel meer calorieën binnen krijgt en dus aan komt. Kies gezonde en calorierijke voedingsmiddelen. Het is belangrijk dat je voldoende energie binnen krijgt (in de vorm van koolhydraten en vetten), genoeg eiwitten en genoeg vitamines en mineralen.
Neem je altijd magere of halfvolle zuivelproducten? Stap dan over op volle zuivelproducten. Je kan dan dezelfde hoeveelheid eten maar je krijgt wel meer calorieën binnen. Een bordje volle yoghurt of kwark mag je best vullen met allemaal verschillende toppings zoals banaan, hennepzaadjes (voor extra eiwitten), noten, extra fruit, superfoods. Dit is ook weer een makkelijke manier om meer calorieën binnen te krijgen zonder heel veel meer te eten.
Avocado’s zijn een bron van goede vetten en bevatten veel calorieën. Gebruik avocado bijvoorbeeld door salades of als broodbeleg.
Noten zijn zeer geschikt om te snacken. Ze bevatten veel calorieën en ook weer veel goede vetten.
Eet je tijdens de lunch vaak crackers of rijstwafels? Vervang deze dan door meerdere boterhammen. Boterhammen bevatten meer calorieën (en goede voedingsstoffen zoals koolhydraten en vezels) dan bijvoorbeeld rijstwafels.
Wil je meer weten over de aanpassingen die je kunt maken in jouw voedingspatroon? Stuur dan even een berichtje of laat een berichtje achter onder deze blog!
Afspraak maken met de huisarts en met een diëtist
Natuurlijk kan je zelf al heel wat (kleine) aanpassingen aan jouw dieet maken om op een gezonde manier aan te komen. Vind je dit lastig of is er sprake van een flink ondergewicht en moet je bijvoorbeeld rekening houden met (infectie) ziektes of bijwerkingen van medicijnen? Dan is het slim om via de huisarts in contact te komen met een diëtist of een medisch specialist. Het is belangrijk dat je dan in contact wordt gebracht met een diëtist die ook rekening houdt met jouw wensen. Het voedingsschema moet namelijk zo in elkaar zitten dat het voor jou goed vol te houden is.
Sporten tijdens het aankomen
Natuurlijk mag je tijdens het aankomen gewoon blijven sporten. Het is alleen wel verstandig om niet urenlang cardio te doen maar liever (tijdelijk) over te stappen op krachttraining. Zoals er wordt vermeld op de site van het Voedingscentrum kan ondergewicht ervoor zorgen dat jouw lichaam reservevoorraden uit het spierweefsel gebruikt. Door het doen van krachttraining en door het eten van voldoende koolhydraten en eiwitten kan je jouw spierweefsel weer opbouwen.