Algofobie is de irrationele angst voor pijn. Bang zijn voor pijn wordt ook wel pijnvrees genoemd en is een bekende fobie waar veel mensen mee te maken hebben gehad. Het ondergaan van een pijnlijke ervaring is voor niemand prettig, maar voor iemand die lijdt aan algofobie wordt de pijn als heftiger ervaren en komen er vervelende symptomen bij. Bij ernstige gevallen durft iemand die hier last van heeft niet meer naar buiten toe. Mindfullness, exposuretherapie en rustgevende medicatie zijn doeltreffende behandelingen bij de angst voor pijn.
Algofobie
Algofobie is de angst voor pijn oftewel pijnvrees. Mensen die lijden aan deze fobie zijn bang om pijn te lijden, pijn te ondergaan of in situaties terecht te komen die pijn kunnen doen. Ook zijn ze bang voor dreigementen die te maken hebben met pijn. Het woord algofobie stamt uit het Grieks, algo betekent pijn en fobie betekent angst. De tegenhanger van deze fobie is Algolagnie (pijngeilheid), een aandoening waarbij iemand opgewonden raakt door het toebrengen of ondergaan van pijn. Algofobie komt bij alle leeftijdsklassen en seksen voor maar bij zien we vaker terug bij ouderen en bejaarden, omdat zij over het algemeen langer last hebben na het oplopen van pijn. Ook horen ze van vrienden en familie allerlei kwaaltjes en pijntjes waar zij last van hebben, ze nemen eerder voorzorgsmaatregelen om deze pijn ook te kunnen voorkomen. Dit is een vorm van algofobie. Iemand met een lage pijngrens heeft een verhoogde kans om deze psychologische (neurologische) aandoening op te lopen.
Hoe ontstaat een aanval van algofobie?
Een aanval met nare symptomen kan door meerdere ‘triggers’ worden veroorzaakt. Een aantal situaties waarbij de angst kan ontstaan op een rij. Een aanval kan onder andere ontstaan door:
- Het denken aan een algemene situatie waarbij pijn een deel van uitmaakt
- Het ondergaan van een medische ingreep
- Alledaagse situaties in huis als teen tegen tafel stoten, handen branden aan een hete pan en vallen over speelgoed
- Bedreigd worden door iemand
- Het zien van een film waarbij iemand pijn lijdt
- Het kijken naar plaatjes waarbij iemand pijn heeft
- Het aanhoren van kwalen en pijntjes van iemand anders
Ontstaan van de angst
Deze fobie kan op iedere leeftijd ontstaan. Kinderen kunnen een traumatische ervaring oplopen met pijn (bijvoorbeeld bij het buitenspelen en herhaaldelijk vallen). Ook kunnen kinderen bang voor pijn worden door een ziekenhuisopname of een korte pijnlijke behandeling bij een huisarts. De angst uit de weg gaan is in zulke gevallen niet de beste optie. Kinderen zullen in hun leven namelijk vaker te maken krijgen met pijn. Het kind confronteren met de angst (eventueel onder begeleiding van een therapeut of psycholoog) kan de bangheid sterk verminderen of volledig wegnemen. De angst kan verder op alle leeftijden, in sommige gevallen plotseling, ontstaan door een traumatische ervaring en in zeldzame gevallen door enkel het zien van pijn, geweld, bloed en overige gruwelbeelden.
Ernstige gevolgen van algofobie
Ieder persoon heeft wel eens te maken gehad met algofobie. Bang zijn voor pijn of bijvoorbeeld pijn de napijn van een operatie opzien is niets vreemds. Deze angst verdwijnt dan ook snel en de symptomen van de algofobie verdwijnen na het ondergaan van de pijn. In ernstige gevallen van deze fobie blijft de angst echter (hinderlijk) aanwezig, ook als er geen pijn in het vooruitzicht is of als er gekeken wordt naar beelden of plaatjes waarbij iemand pijn lijdt. De ernstige gevolgen voor iemand die lijdt aan de psychische aandoening pijnvrees kunnen onder andere zijn:
- Het volledig vermijden van situaties die pijn kunnen doen. Men sluit zichzelf thuis of een andere veilige omgeving op.
- Vermijden van situaties waar snel ruzies, ongemakkelijke situaties of potentieel gevaarlijke situaties (alleen op straat lopen op een uitgaansavond) kunnen ontstaan.
- Niet naar de dokter, tandarts of huisarts toegaan
- Irrationele aankopen doen om het huis zo veilig mogelijk te maken
- Als iemand toch pijn ondergaat kan iemand volledig verstijven van angst en last krijgen van vervelende symptomen
Symptomen van algofobie
Pijn is voor iedereen (behalve mensen die lijden aan algolagnie) een onaangename ervaring. De pijn wordt echter door iemand die lijdt aan algofobie als heftiger ervaren. Symptomen die zich voor kunnen doen bij het ondergaan van iets pijnlijks of bij het denken aan pijn zijn onder andere:
- Kortademigheid, problemen met de ademhaling, ademnood
- Transpireren, begint vaak bij de handpalmen
- Misselijk gevoel
- Droge mond, gevoel hebben veel te moeten drinken
- Symptomen die horen bij een paniekaanval
- Versnelde hartslag
- Trillend lichaam
- Vluchtgedrag
- Het gevoel geen controle over eigen lichaam te hebben
Behandeling van algofobie
De angst voor pijn kan worden vermindert en blijft na therapie bij sommige patiënten zelfs volledig weg. Behandelingen die worden ingezet bij algofobie zijn:
- Hypnotherapie
- Mindfullness
- NLP (Neoro-Linguistic Programming)
- Cognitieve gedragstherapie
- Praten met een deskundige
- Ademhalings- en ontspanningsoefeningen.
- Desensibilisatietherapie
- Exposure-therapie
- Rustgevende medicatie
Tot slot
Bang zijn voor pijn is niets vreemds en iedereen heeft hier wel eens last van gehad. Als de angst voor het ondergaan van iets pijnlijks echter het leven van een patiënt gaat beheersen wordt er gesproken van een ernstigere vorm van algofobie. Bij kinderen moet de angst niet worden genegeerd maar moet het kind juist, eventueel onder begeleiding van een expert, geconfronteerd worden met de angst. Mocht u last hebben van deze angst en van meerdere van de bovenstaande symptomen kunt u het beste de huisarts inschakelen. Kent u iemand die een abnormale angst heeft voor pijn? Ga het gesprek aan en maak eventueel samen een afspraak bij een deskundige. Algofobie is niet iets om u voor te schamen en professionele hulp werkt doeltreffend en zorgt ervoor dat u zonder angst en paniekaanvallen kunt leven.
