Gewoonlijk zijn pubers de meeste angsten uit hun jeugdjaren ontgroeid. Hun angsten hebben betrekking op het feit dat hoewel ze geen kinderen meer zijn en er een hekel aan hebben als zodanig te worden behandeld, ze toch ook (nog) geen volwassenen zijn. Heel vaak gaan ze nog op een kinderlijke wijze te werk en ze zijn er zich willens en wetens van bewust dat zijn nog altijd van hun ouders afhankelijk zijn.
Van jeugd naar volwassenheid
De overgangsperiode van jeugd naar volwassenheid duurt langer in onze moderne maatschappij. In het verleden (en ook nu nog gebeurt dit bij primitieve stammen) werd het puberteitsritueel als een test voor volwassenheid beschouwd. De jongeren die er met goed gevolgd doorheen kwamen, werden onmiddellijk tot de gemeenschap der volwassenen toegelaten. Als ze dan volwassen zijn wordt van hen verwacht dat ze in eigen levensonderhoud kunnen voorzien, dat ze huwen en dat ze een gezin kunnen onderhouden. In de oude joodse traditie luidde de ‘Bar Mitzvah’ het begin van de verantwoordelijkheden in. Tot de leeftijd van dertien jaar werden de misstappen van een jongen op diens vader verhaald, maar daarna werd de jongen zelf voor zijn daden verantwoordelijk gesteld. De overgang van jeugd naar volwassenheid is in geen enkele maatschappij gemakkelijk, maar de ingewikkelde moderne gemeenschap schept extra moeilijkheden voor de jongeren.
Identiteit is zoek
Veel pubers zijn intensief bezig met zichzelf en hun identiteit. Eerst waren het nog kinderen, maar nu zijn ze lichamelijk gegroeid, seksueel rijp en staan ze op de drempel van de volwassenheid. Ze stellen zich de vraag: “Wie ben ik? Een kind, of een volwassen man of vrouw?”. Ze zijn bang te moeten toegeven dat ze bang zijn om volwassen te worden en ze nemen het iedereen kwalijk die hen zegt dat dit de waarheid is. Soms willen ze kind blijven, en dit is iets dat ze niet graag toe zullen geven. Geen wonder dat veel pubers een verbazingwekkend gebrek aan vrees tonen. Deze hardheid is een dekmantel voor de twijfels die ze hebben omtrent hun vermogen de verantwoordelijkheden van de volwassenheid aan te kunnen.
Angsten bij pubers
Bang zijn voor zelfverwijt, ontoereikendheid, falen, vrezen dat ze de komende seksuele en financiële problemen niet de baas kunnen, komen bij veel pubers voor. Weliswaar zijn ze niet meer zo afhankelijk van ouderlijke goedkeuring, maar aangezien ze nog nauwelijks zelfvertrouwen hebben gekweekt, zijn ze geneigd bij hun leeftijdsgenoten steun te zoeken. Veel pubers zijn banger voor afkeuring vanuit hun eigen groep en daardoor te worden verstoten, dan voor afkeuring van de zijde van hun ouders of opvoeders. Pre-pubers en pubers vormen hechte groepjes, die hen de veiligheid bieden die ze zelf niet bezitten. Hoewel jeugdgroeperingen en jeugdbendes veel hogere eisen kunnen stellen dan hun ouders, is het voor een puber bijzonder moeilijk toe te geven dat hij de ‘oude’ generatie nodig heeft om tegen zijn vrezen beschermd te worden.
Niet bang
Een puber voelt zich grot en uit de kluiten gewassen. Ze zijn niet bang voor duisternis, harde geluiden, boemannen en afzonderen, zoals baby’s, peuters en kleuters. Ze zijn kennelijk wel onzeker omtrent hun vermogen op eigen benen te staan en met de uitdagingen van het leven te worden geconfronteerd. Zodende hebben ze meer angst dan vrees. Hun grootste angsten hebben betrekking op hun huidige relatie met leeftijdsgenoten en hun toekomstige rol als volwassene.
Vrienden maken
Deel uitmaken van een kliek, groep of bende geeft tieners een zeer blij gevoel van macht, alhoewel dit een vals gevoel is. Beschermd door het lidmaatschap van de groep doen ze dingen die ze normaal gesproken alleen nooit zouden doen. Hun asociale gedrag is een voortbrengsel van het verdwijnen van de normale vrees voor de eventuele gevaarlijke gevolgen. Ze zijn (nog) niet in staat om de gevolgen op een juiste manier in te schatten.
