Asthenofobie is de angst voor flauwvallen of voor het flauwe gevoel dat een persoon kan hebben als men te weinig eet of flauw moet vallen. Patiënten zijn doorgaans erg bang om in een vreemde omgeving (supermarkt, concert, kroeg, school, sporthal) neer te vallen door flauwte. Ze hebben vaak een traumatische ervaring of gebeurtenis meegemaakt in het verleden waarbij ze zijn flauwgevallen of iemand hebben zien flauwvallen. Asthenofobie is een van de bekendste fobieën en behandelingen met mindfullness en cognitieve gedragstherapie zijn zeer succesvol om de angst te verminderen of volledig te doen verdwijnen.
Asthenofobie
Asthenofobie is de irrationele angst om flauw te vallen of voor flauwheid. Iemand die aan deze aandoening lijdt is over het algemeen erg bang om flauw te vallen waar andere bij zijn. Dit kan in de rij van een supermarkt zijn en tijdens sporten, maar ook tijdens het spelen van spelletjes op school. De fobie begint meestal door een incident of traumatische ervaring met flauwvallen in de jeugd of in het verleden van de patiënt. Meestal is iemand flauwgevallen in een vreemde omgeving met wildvreemde mensen, waardoor er de nodige schaamte bij kwam kijken. Angst voor herhaling zorgt voor verergering of het ontstaan van deze fobie. Patiënten gaan situaties vermijden waarbij ze flauw kunnen vallen of waar ze negatieve ervaringen mee hebben. Men kan bijvoorbeeld gaan denken: “wat als ik nu flauwval in de bus?”, “wat als ik flauwval tijdens het concert?”. Deze angstgevoelens zorgen vaak voor een verergering van de asthenofobie. Het ingrijpen van een therapeut of psycholoog is in de meeste gevallen zeer gewenst. Sommige patiënten hebben ook een angst voor een flauw gevoel dat vooraf kan gaan aan het flauwvallen. Dit flauwe gevoel wordt koste wat kost tegengegaan door bijvoorbeeld veel (druiven)suikers te eten.
Anonieme lezer: Het ligt steeds op de loer, ‘als ik maar niet..’ en dit belemmert je echt in je leven. Het is inderdaad zo dat je hartslag juist harder gaat kloppen, zweten, draaierig worden etc. Probeer vaak tegen mezelf te zeggen ‘en wat als je nu flauwvalt? Dan kom je na een paar minuten weer bij en tis niet het einde van de wereld?’ Maar het is juist de angst.. iets ongrijpbaars.
Hoe ontstaat asthenofobie?
Vaak heeft iemand die aan deze aandoening lijdt eerder in het leven één of meerdere gebeurtenissen meegemaakt waarbij men flauwviel. Deze, vaak traumatische, ervaring met flauwvallen en flauwheid blijft voor lange tijd bij en in gedachten komt u vaak bij deze situatie(s) terug. U begint met het maken van voorstellingen in het hoofd en het brein zorgt er dan voor dat er gewoontes ontstaan. Ook kan het bang zijn om flauw te vallen in een wildvreemde omgeving ontstaan door het horen van verhalen van anderen of door beelden die op de televisie zijn te zien, maar over het algemeen ontstaat asthenofobie door een traumatische ervaring waar nog vaak over nagedacht wordt, zowel bewust als onbewust.
Ernstige gevolgen van asthenofobie
Iemand die last heeft van deze veelvoorkomende angst om flauw te vallen of voor het flauwe gevoel dat men kan ervaren bij te weinig eten, nervositeit of voor het flauwvallen kan hier ernstige gevolgen van ondervinden. Gevolgen kunnen onder andere zijn:
- Vermijden van alle situaties waarbij men moet staan of wachten waar vreemden bij zijn
- Niet meer uit huis gaan of zoveel mogelijk thuis willen zijn
- Niet durven sporten
- Geen sociale dingen meer durven te ondernemen (uitgaan, restaurants, bioscoop, verjaardagen etc.)
- Vluchtgedrag vertonen als er sprake is van lichte paniek tijdens de flauwvalangst.
Symptomen en kenmerken van de angst voor flauwvallen
Het werkelijk flauwvallen en de angst voor flauwvallen zijn twee totaal verschillende dingen. Flauwvallen zelf is een natuurlijke reactie van het menselijk lichaam om ervoor te zorgen dat er zuurstofrijk bloed naar de hersenen kan stromen. Iemand met enkel de angst voor flauwvallen kan in sociale situaties waarbij hij of zij bang is een paniekaanval krijgen door de negatieve gedachten en gevoelens. Symptomen en kenmerken van asthenofobie zijn onder andere:
- Hevig transpireren (paniekaanval)
- Maag- en darmproblemen
- Onregelmatige hartslag / hartkloppingen (paniekaanval)
- Kortademigheid (paniekaanval)
- Droge mond (paniekaanval)
- Algemeen angstig/bang gevoel
- Het gevoel vast te zitten, nergens heen te kunnen
- Vluchtgedrag vertonen als er te lang gestaan moet worden.
- Altijd snel willen zitten. Flauwvallen in een stoel is minder erg dan vallen in een menigte
- Misselijkheid
- Te snel ademen, onregelmatig ademen
Behandeling van asthenofobie
Behandeling voor deze angst is zeer effectief en hoe eerder men naar de huisarts gaat (die u vaak doorverwijst) des te sneller de angst volledig kan verdwijnen of op de achtergrond zal blijven. De angst voor het flauwvallen wordt meestal door middel van cognitieve gedragstherapie verholpen. Deze vorm van therapie behoeft geen medicatie en is een therapie waarbij oefeningen voor thuis meegegeven worden en er veel samen met een therapeut of psycholoog wordt overlegd. Hierdoor gaat iemand met asthenofobie de negatieve gedachten omzetten in positieve. Andere behandelingen die effectief zijn gebleven bij het verminderen of verwijderen van de angst voor flauwvallen of het flauwe gevoel zijn:
- Hypnotherapie
- Mindfullness
- NLP (Neoro-Linguistic Programming)
- Cognitieve gedragstherapie
- Praten met een deskundige
- Ademhalings- en ontspanningsoefeningen die thuis gedaan kunnen worden
- Desensibilisatietherapie
- Exposure-therapie
- Rustgevende medicatie
Tot slot
Asthenofobie is een angst waar veel mensen over de hele wereld mee te maken hebben. Honderdduizenden mensen zoeken hiervoor hulp via de huisarts, psycholoog of therapeut. De eerste stap kan het best zo snel mogelijk worden gezet, omdat de behandeling dan nog effectiever is en minder lang duurt. Het is geen angst om u voor te schamen; de angst komt op alle leeftijden en bij iedere cultuur voor. Kent u iemand met de angst om flauw te vallen? Schakel dan, in overleg, samen de huisarts in. Deze angst is irrationeel en u kunt er snel vanaf komen door de juiste personen in te schakelen.
