Ataxofobie, de angst voor wanorde, rommel of chaos

Migraine

Iemand die lijdt aan ataxofobie is bang voor rommel, chaos en wanorde in het leven. Schoonmaken van de leefomgeving is een ritueel dat het dagelijks leven gaat beheersen van de patiënt. Daarnaast heeft iemand met ataxofobie een verhoogde kans op het ontwikkelen van een dwangneurose (OCD). Deze angst kan grote en ernstige gevolgen hebben voor het onderhouden van een relatie, de carrière en het opvoeden van kinderen. Mindfullness, exposuretherapie en gesprekken met een (gedrags)therapeut zijn effectieve behandelingen voor ataxofobie

Ataxofobie

Ataxofobie is de irrationele angst of bangheid voor wanorde, rommel of een onopgeruimde omgeving. Mensen die lijden aan deze psychische aandoening zijn bang om in een rommelige omgeving te zijn en vrezen voor wanorde in hun leven. Personen die zichzelf als ‘zeer netjes’ en ‘opgeruimd’ zullen beschrijven hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van deze angst. Als rommel en wanorde een stressreactie veroorzaakt kan dit leiden tot compulsief gedrag om de triggers te vermijden. Schoonmaken en alles tot in de puntjes opruimen kan een fobie of een fetisj worden voor de patiënt. Steeds meer tijd gaat er in het vermijden van rommel zitten om zo vrij te zijn van alle triggers die ataxofobie, extreme angsten en paniekaanvallen kunnen veroorzaken. Ataxofobie kan het leven van een persoon onmogelijk maken waardoor professionele hulp zeer gewenst is.

Dwangneurose (OCD) en ataxofobie

Het ontwikkelen van een dwangneurose kan de oorzaak of het resultaat zijn van iemand die lijdt aan ataxofobie. Het begint als een reeks van rituelen die uitgevoerd moeten worden om de leefomgeving (of de omgeving waar de patiënt aanwezig is) zo schoon of opgeruimd mogelijk te houden, maar al snel wordt de patiënt een slaaf van de eigen rituelen en kan niet meer zonder. In het programma van RTL 4, Geef mij nu je angst komt deze dwangneurose aan het bod.

Hoe ontstaat ataxofobie?

Wetenschappers zijn er over eens dat de opvoeding van de patiënt een grote rol speelt bij het ontwikkelen van ataxofobie. Een kind dat juist in een zeer rommelige omgeving heeft geleefd of in een extreem nette omgeving waarbij hij of zij niet vies mocht worden, kan voor de ontwikkeling van deze angst zorgen. De angst kan ook op latere leeftijd ontstaan door een traumatische ervaring met rommel, wanorde of chaos. Aan deze ervaring wordt dan vaak teruggedacht waardoor de angst zich kan ontwikkelen.

Kinderen opvoeden en zelf lijden aan ataxofobie

Deze fobie kan ervoor zorgen dat het opvoeden van kinderen lastig wordt gemaakt. Het grootste probleem met ataxofobie is dat het lastig te controleren is. Er zijn altijd momenten in het leven waarbij een klein beetje rommel en wanorde bij komt kijken. Dit is zeker het geval bij het opvoeden van baby’s en kleine kinderen. Een ouder met ataxofobie of een dwangneurose met opruimen kan te streng zijn als het gaat om de hygiëne, rommel en opgeruimdheid bij hun kinderen. Baby’s en kinderen hebben in hun leven af en toe de vrijheid nodig om vies te kunnen worden en vrijuit te kunnen spelen. Ouders met ataxofobie vinden het verschrikkelijk om hun kinderen met vieze kleren en vieze vlekken op het lichaam te zien en zullen dit niet toestaan. Therapie is zeer gewenst is dit geval om de kinderen normaal op te kunnen voeden en omdat kinderen van een ouder met ataxofobie een verhoogde kans heeft om de angst zelf ook op te lopen.

Ernstige gevolgen van ataxofobie

Iedereen met deze schoonmaakfobie zal een andere ervaring hebben en daardoor ook andere gevolgen ondervinden van ataxofobie. Ernstige gevolgen van de tic, fobie of angst kunnen onder andere zijn:

  • Een relatie kan stuklopen omdat de partner niet zo schoon en met smetvrees kan leven
  • Werk zoeken en een carrière onderhouden kan onmogelijk worden gemaakt als dit in een rommelige omgeving moet gebeuren
  • Het opvoeden van kinderen wordt lastig gemaakt, kinderen zijn nou eenmaal af en toe vies en rommelig
  • Een patiënt wil alleen in de eigen opgeruimde en schone omgeving verblijven en probeert buitenzijn zoveel mogelijk te vermijden. Er ontwikkelt zich soms plein- of straatvrees.
  • Obsessief schoonmaken is een tijdrovend proces. Er blijft geen tijd over voor leuke dingen.

Symptomen en kenmerken van de angst voor rommel

Patiënten die lijden aan de serieuze aandoening ataxofobie reageren allemaal anders als ze in een rommelige, vieze of onopgeruimde omgeving aanwezig zijn. De ene persoon zal in een paniekaanval schieten terwijl een andere persoon alleen maar een licht angstig gevoel krijgt. Mocht u zich herkennen in de symptomen kunt u het beste zo snel mogelijk een afspraak maken bij uw eigen huisarts. Symptomen van deze nare fobie kunnen onder andere zijn:

  • De symptomen die horen bij een paniekaanval: hevig transpireren (bijvoorbeeld zweethanden), maag- en darmproblemen door nervositeit, onregelmatige hartslag, moeite met ademhalen, een droge mond en het gevoel de controle volledig te verliezen over het lichaam (urine, ontlasting).
  • Algemeen angstig/bang gevoel als men aanwezig is in een rommelige omgeving
  • Een beklemmend gevoel op de borst
  • Vluchtgedrag
  • Alles willen opruimen
  • Alles direct schoon willen maken, ook al zijn de ‘vieze spullen’ niet van uzelf.

Behandeling van ataxofobie

Sommige patiënten ontwikkelen naast ataxofobie ook een vorm van smetvrees. Deze twee angsten kunnen elkaar gaan voeden waardoor de behandeling langer kan gaan duren. Het is daarom van groot belang dat u zo snel mogelijk de stap naar de huisarts zet. De huisarts kan u doorverwijzen naar een gedragstherapeut die gespecialiseerd is in fobieën en angsten. Behandelingen die worden toegepast bij ataxofobie en smetvrees zijn onder andere:

  • Hypnotherapie
  • Mindfullness
  • NLP (Neoro-Linguistic Programming)
  • Cognitieve gedragstherapie
  • Praten met een deskundige
  • Ademhalings- en ontspanningsoefeningen die thuis gedaan kunnen worden
  • Desensibilisatietherapie
  • Exposure-therapie
  • Rustgevende medicatie

Tot slot

Ataxofobie is een serieuze aandoening die het leven van een persoon lastig kunnen maken. Dagelijkse taken en rituelen gaan het leven volledig beheersen bij ernstige gevallen van deze fobie. Ook het onderhouden van een relatie en het opvoeden van kinderen wordt een stuk lastiger, de patiënt kan niet van iedereen in de naaste omgeving verlangen dat ze even schoon en netjes zijn als de patiënt zelf. Hierdoor lopen relaties stuk en hebben de kinderen een verhoogde kans op het oplopen van dezelfde aandoening. De eerste stap naar een huisarts zetten kan het beste zo snel mogelijk gedaan worden. U hoeft zich hier niet voor te schamen er zijn honderdduizenden mensen in de wereld met een vorm van dwangneurose (OCD), smetvrees of ataxofobie.

Edwin

Edwin

Op Husl.nl schrijft Edwin over alles wat maar in hem opkomt. Niets meer, niets minder.