Aviofobie is de, soms heftige, angst om te vliegen in vliegtuigen, helikopters of andere voertuigen in de lucht. Iemand die deze vliegangst heeft vermijdt vliegen voor zijn of haar beroep of voor plezierreizen (vakantie met gezin). Vliegangst kan het leven van iemand ernstig beperken, terwijl het een irrationele angst is. Bang zijn voor turbulentie of het vliegen zelf is niet nodig, vliegen is eigenlijk best een veilige manier van vervoer. Tips, trucs en behandelingen voor mensen met een vliegangst.
Aviofobie, vliegangst
Aviofobie is de irrationele angst om te vliegen. Iemand die lijdt aan vliegangst is bang om te vliegen in vliegtuigen, helikopters en andere luchtvoertuigen. Deze angst wordt soms verward met de fobie genaamd aerofobie, de angst voor lucht en luchtvervuiling. Het zijn echter twee verschillende fobieën. Het kan wel voorkomen dat een persoon een angst voor beide fobieën heeft ontwikkelt. De angst om te vliegen gaat vaak samen met andere angsten als claustrofobie (de angst voor kleine ruimten of angst om ergens aanwezig te zijn waar niet gevlucht kan worden) en agorafobie (niet kunnen vluchten, niet in de eigen, veilige, omgeving zijn). Veel mensen moeten voor hun werk vliegen of vliegen naar hun vakantiebestemming toe met hun gezin, de angst om te vliegen kan er voor zorgen dat deze (zakelijke) uitjes en vakanties niet door kunnen gaan. Deze fobie hoort bij de top 10 meest voorkomende fobieën in de wereld.
Hoe ontstaat aviofobie?
De oorzaak van deze fobie is bij iedere patiënt verschillend, evenals de ernst van de klachten en de mate van vliegangst. Oorzaken voor het ontstaan van aviofobie:
- Het samengaan met andere al bestaande fobieën als claustrofobie, acrofobie, emetofobie, agorafobie en reguliere paniekaanvallen.
- Een traumatische ervaring met vliegen in het verleden. Een bijna-dood ervaring met vliegen of het verliezen van een dierbare dankzij een vliegtuigongeluk. Bij kinderen kan de dood van een ouder heftige gevolgen hebben voor het ontstaan van aviofobie.
- In de media zien we vaak vliegtuigcrashes in het nieuws (MH17, Tripoli), deze rampen worden groots uitgemeten. Dit kan een angst voor vliegen veroorzaken. Als een vliegtuig neerstort is het meteen wereldnieuws. Ook films en series over vliegtuigen en vliegtuigrampen kunnen een angst bij kinderen en volwassenen veroorzaken.
- Men begrijpt niet goed hoe een vliegtuig werkt. Door het denken aan hoe onnatuurlijk vliegen eigenlijk is komt er een angst vrij bij de patiënt. Het zoeken van de juiste informatie kan hierbij helpen.
- Tijdens een vlucht kan er turbulentie ontstaan. Als iemand niet goed weet wat dit inhoudt kan het voor jong en oud een traumatische ervaring zijn.
Heb ik vliegangst?
Als uw zich kunt vinden in één of meerdere van de volgende kenmerken kunt u spreken van een vorm van aviofobie:
- U heeft een duidelijke, extreme en soms heftige, angst voor vliegen, vliegtuigen of andere luchtvoertuigen als u erin zit, erbij in de buurt bent of er aan denkt.
- U krijgt altijd een reactie van angst of bangheid als u in een vliegtuig zit.
- U bent zich er van bewust dat de vliegangst irrationeel en overdreven is. Er is eigenlijk niets om u zorgen om te maken .
- U vermijdt het vliegen altijd, u moet er niet aan denken om te gaan vliegen, ook al is het met uw geliefden en/of andere mensen die u vertrouwd.
- U lijdt onder de fobie
- De fobie duurt langer dan zes maanden (bij mensen onder de achttien jaar)
- Het gaat daadwerkelijk om een vliegangst en niet om andere fobieën die er op kunnen lijken
Symptomen van de angst voor vliegen
Als iemand die lijdt aan vliegangst zich in een luchtvoertuig (luchtballon, vliegtuig, helikopter) bevindt of aan vliegen denkt kunnen de volgende symptomen zich voordoen:
- Een misselijk gevoel, in extreme gevallen ook braken
- Paniekaanvallen met bijbehorende vervelende symptomen
- Duizeligheid
- Verhoogde hartslag met een beklemmende druk op de borst
- Pijn in de borst
- Temperatuurswisselingen
- Doof gevoel in één of meerdere ledematen, bijvoorbeeld tinteling in de handen
- Kortademigheid of moeite met ademhalen
- Droge mond
- Onrustig gevoel, gevoel niet te kunnen vluchten als het nodig is
Behandeling van aviofobie
Een milde angst kan vaak simpel worden verholpen door bijvoorbeeld juist geïnformeerd worden over vliegen of door een korte behandeling van een gedragstherapeut. Gedragstherapie of cognitieve gedragstherapie worden het meeste ingezet als behandeling van milde en ernstige vormen van vliegangst. Daarnaast zijn ontspanningsoefeningen en technieken van belang als een patiënt daadwerkelijk wil gaan vliegen. Andere behandelingen voor vliegangst kunnen zijn:
- Hypnotherapie
- Mindfullness
- NLP (Neoro-Linguistic Programming)
- Cognitieve gedragstherapie
- Praten met een deskundige
- Ademhalings- en ontspanningsoefeningen die thuis gedaan kunnen worden
- Desensibilisatietherapie
- Exposure-therapie
- Rustgevende medicatie (oxazepam of antidepressiva als citalopram, sertraline of pardoxetina)
Tips bij vliegangsten
Een vliegangst is irrationeel, vliegen is qua statistiek juist een hele veilige manier van reizen. Tips voor mensen met aviofobie
- Bekijk films en video’s op bijvoorbeeld Vimeo en YouTube om vertrouwd te raken met de geluiden van een vliegtuig. Bekijk films die te maken hebben met alle aspecten van het vliegen, bijvoorbeeld de geluiden tijdens het opstijgen, geluiden tijdens de rit zelf en het geluid dat een vliegtuig kan maken bij een landing.
- Zoek informatie over turbulentie, omdat dit vaak een van de ergste dingen zijn die kunnen gebeuren in de lucht volgens iemand met vliegangst.
- Bekijk de statistieken over vliegen en kom erachter dat vliegen een veilige manier van vervoer is.
- Zoek tijdens de vlucht afleiding en zet een muziekje of iets anders met geluid op.
- Leer ontspanningsoefeningen en technieken om de rust te bewaren tijdens de vlucht.
- Ga altijd naar een huisarts toe als u kenmerken van de angst merkt.
Bekende mensen met vliegangst
De volgende bekende filmsterren, zangers, zangeressen en andere bekende personen hebben last van aviofobie of dit in het verleden gehad:
- Jennifer Aniston
- Liz McClarnon
- Collin Farrell
- Kirsten Dunst
- Ben Affleck
- Jennifer Connelly
- William Shatner
- Sandra Bullock
- Aretha Franklin
- Whoopi Goldberg
- Megan Fox
Tot slot
Vliegangst is een angst die bij veel mensen, overal ter wereld, voorkomt. De angst is een irrationeel en kan in veel gevallen binnen één of meerdere sessies met een (gedrags)therapeut worden verholpen. In ernstige gevallen kan de fobie het leven van iemand ernstig beperken en is de eerste stap naar de huisarts essentieel. Kent u iemand met kenmerken van aviofobie? Zet dan eventueel samen de stap naar de huisarts. Bang zijn voor vliegen en andere manieren van luchtvervoer is niet vreemd en dan ook niets om u voor te schamen!
