IVIG-kuur: behandeling, bijwerkingen en ziekten

Een IVIG-kuur is een behandeling in het ziekenhuis dat wordt toegepast bij tientallen aandoeningen. IVIG is de afkorting voor intraveneus immunoglobuline. Intraveneus betekent dat het middel middels een infuus wordt toegediend bij de patiënt. Een IVIG-kuur (ook wel IVG kuur genoemd) wordt bij voorkeur voor vijf achtereenvolgende dagen gegeven in het ziekenhuis zelf. In ernstige gevallen wordt de kuur ook thuis gegeven. Wat zijn immunoglobuline? Hoe werkt een opname in het ziekenhuis en bij welke ziekten en aandoeningen worden deze eiwitten ingezet?

IVIG-kuur of IVG in het ziekenhuis

IVIG betekent intraveneus immunoglobuline. De kuur wordt toegediend middels een infuus dat direct in de ader wordt aangebracht. De kuur wordt over het algemeen in het ziekenhuis gegeven en alleen bij ernstige gevallen bij de patiënt thuis. In zeer zeldzame gevallen, waarbij de patiënt de kuur regelmatig nodig heeft, helpt de thuiszorg of andere medische organisatie de patiënt tijdens de kuur. De voorkeur gaat uit naar een (dag)opname in het ziekenhuis, omdat er vervelende bijwerkingen kunnen optreden als reactie op het donorbloed en donoreiwit. Door middel van immunoglobuline kunnen nieuwe klachten snel worden onderdrukt en het ontstaan van andere klachten worden tegengegaan. Gezien de hoge kosten die de kuur met zich meebrengt zetten artsen immunoglobuline vaak niet als eerste middel in.

Immunoglobuline

Immunoglobuline worden ook wel antistoffen of antilichamen genoemd. Deze eiwitten worden door de mens natuurlijk geproduceerd in het lichaam. Voor de bereiding van de immunoglobuline, die via het infuus worden toegediend, worden duizenden soorten plasma, dat verkregen is uit bloeddonors, samengevoegd. Er bestaan meerdere soorten (M (IgM), G (IgG), A (IgA), E (IgE), en D (IgD)), iedere soort wordt op dezelfde manier gewonnen, maar op een andere manier bereidt.

Soorten Immunoglobuline

Bij een behandeling in het ziekenhuis kan worden gekozen voor verschillende soorten en merken. De keuze hangt af van de patiënt, de ziekte en de uiteindelijke keuze van de behandelend arts of neuroloog. In sommige gevallen kunnen de kosten en de verzekering van de patiënt ook een rol spelen, al is bemoeienis van een zorgverzekeraar bij IVIG zeer zeldzaam.

Merknaam	Inhoud flacon	Toevoegen water	Eindconcentratie
Nanogam	20 ml (1 g) / 50 ml (2.5 g) / 100 ml (5 g)	reeds opgelost	50 mg/ml
Nanogam	200 ml (10 g) / 400 ml (20 g)	reeds opgelost	50 mg/ml
Gammagard	0.5 g / 2.5 g	10 ml / 50 ml	50 mg/ml
Gammagard	5 g / 10 g	100 ml / 200 ml	50 mg/ml
Immunoglobuline IV	0.6 g / 3 g	10 ml / 50 ml	60 mg/ml
Immunoglobuline IV	6 g / 9 g	100 ml / 150 ml	60 mg/ml

Bijwerkingen

Aan de kuur zitten over het algemeen geen ernstige bijwerkingen. De patiënt wordt in het ziekenhuis de eerste dag van de IVIG-kuur goed in de gaten gehouden door de artsen en verpleegkundigen.

Bijwerkingen die veel voorkomen

• Hoofdpijn
• Uitslag op de huid
• Koortsachtige verschijnselen
• Pijn een gewrichten en/of spieren

Zeer zeldzame bijwerkingen van de immunoglobuline

De volgende bijwerkingen zijn door patiënten gemeld:

• Ernstige vormen van hoofdpijn en migraine
• Allergische reacties op de huid
• Beroerte (voornamelijk bij oudere patiënten als het medicijn te snel wordt toegediend)
• Trombosebenen
• Nierproblemen

Bij welke ziekten?

IVIG wordt toegepast bij meerdere soorten aandoeningen en symptomen:

• amyotrofische lateraal sclerose
• ANCA-positieve vasculitis
• antifosfolipiden syndroom
• auto-immuun hemolytische anemie
• auto-immuun neutropenie
• auto-immuun thyreoiditis/ziekte van Graves
• bulleus pemphigoid
• chronische idiopathische urticaria
• chronische inflammatoire demyeliniserende polyneuropathie
• colitis ulcerosa
• dermatomyositis/polymyositis
• enterovirussen
• Guillain-Barré Syndroom
• HIV-geassocieerde trombopenie
• Meerdere miskramen
• idiopathische trombocytopenische purpura (ITP)
• insuline afhankelijke diabetes mellitus
• juveniele chronische reuma
• lichen myxoedematosus
• multifocale motorische neuropathie (MMN)
• multiple sclerose (MS)
• myasthenia gravis/Lambert-Eaton syndroom
• reumatoide arthritis
• SLE
• toxische epidermale necrolyse en Stevens Johnson syndroom
• ziekte van Crohn
• ziekte van Kawasaki

Hoe werkt een vijfdaagse kuur?

De kuur duurt gemiddeld tussen de drie en vijf dagen, al wordt er over het algemeen gekozen voor een vijfdaagse behandeling in een ziekenhuis. Een behandeling ziet er over het algemeen als volgt uit:

• Op de eerste dag meldt u zich op de afgesproken tijd bij de juiste afdeling, vaak de dagbehandeling in het ziekenhuis.
• U krijgt een intakegesprek met een verpleegkundige. Hier geeft u antwoord op enkele algemene vragen zoals allergieën, gewicht, lengte, en persoonsgegevens.
• Er worden algemene controles gedaan (bloeddruk en hartslag)
• U gaat naar de juiste kamer toe en het infuus zal worden aangebracht
• Er wordt begonnen met het toedienen van de immunoglobulinen
• Gaat u naar huis? Dan wordt het infuus afgekoppeld. De naald blijft wel in de ader zitten. Mocht u in het ziekenhuis verblijven dan wordt het infuus in de meeste gevallen niet losgekoppeld om er voor te zorgen dat de lijn niet verstopt raakt. Mocht u wel los willen zijn van de infuuspaal kunt u dit in overleg met de verpleging aanvragen.
• Op de laatste dag wordt het infuus verwijderd.

Tot slot

De kosten van een IVIG-kuur zijn hoog. De kuur wordt daarom vaak niet als eerste toegepast bij iemand die lijdt aan een ziekte waarbij een kuur effect kan hebben. Bij sommige patiënten werkt de kuur een aantal dagen, terwijl anderen er jarenlang profijt van hebben. Vaak is een herhaling van een IVIG-kuur nodig om een aandoening onder controle te kunnen houden. Het ondergaan van een kuur is, op het inbrengen van het infuus na, pijnloos als de juiste toedieningssnelheid wordt aangehouden. Omdat duizeligheid, hoofdpijn en andere vervelende bijwerkingen kunnen optreden kunt u het beste niet zelf met de auto van het ziekenhuis rijden.