Belonefobie is de (extreme) angst voor naalden, prikken en andere scherpe voorwerpen. Deze fobie staat ook bekend als naaldenfobie, prikangst of naaldenangst. Deze angst komt het vaakst bij kinderen voor, maar kan ook op latere leeftijd ontstaan. Op plekken waar wordt gewerkt met naalden om bijvoorbeeld bloed af te nemen is er altijd een verzachtende geld of zalf aanwezig om de pijn tijdens het prikken te verminderen. Als de belonefobie het leven van iemand gaat beheersen is medisch ingrijpen via de huisarts noodzakelijk.
Belonefobie
Belonefobie is de angst voor naalden en andere scherpe voorwerpen. Deze fobie wordt in de volksmond vaak naaldenfobie, prikangst of naaldenangst genoemd. Mensen die lijden aan deze fobie hoeven niet altijd last te hebben van de fobie en bij de meesten is het enkel de angst voor naalden. Ze hebben geen last van andere scherpe voorwerpen. In extreme gevallen van belonefobie daarentegen zijn mensen bang voor alle voorwerpen waar ze zich aan kunnen prikken en bezeren. De fobie kan dan het leven gaan beheersen van de patiënt. De eigen leefomgeving wordt zo veilig mogelijk ingericht en scherpe voorwerpen als messen en sleutelbossen worden zoveel mogelijk vermeden of weggestopt. Mensen met een naaldenangst hebben vaak ook een angst ontwikkeld voor bloed, deze bloedfobie noemt men hematofobie. Het woord belonefobie stamt het uit Grieks, waar belóne een naald betekend. De fobie komt vaak bij kinderen voor, maar kan ook op latere leeftijd ontstaan. In erge gevallen worden alle medische behandeling bij bijvoorbeeld ziekenhuizen en tandartsen volledig vermeden en kan het leven van iemand die lijdt aan naaldenangst in gevaar komen als er niet ingegrepen wordt door een medisch expert.
Hoe ontstaat van belonefobie en de eventuele gevolgen
Een angst voor naalden kan op verschillende manieren ontstaan. Bij veel andere fobieën zijn traumatische ervaringen uit de jeugd de hoofdoorzaak, bij belonefobie is dat echter niet zo. De angst ontstaat vaak door het vele piekeren over naalden. Echter kan de angst ook op andere manieren ontstaan. Ontstaan en gevolgen van een extreme angst voor naalden en andere scherpe voorwerpen kunnen onder andere zijn:
- Een traumatische gebeurtenis met flauwvallen als gevolg bij het prikken. De bloeddruk bij de patiënt gaat omlaag en de persoon kampt met een flauw gevoel. Het terugdenken aan deze ervaring levert vaak weer een flauw gevoel op.
- Kinderen hebben vaak een angst voor naalden. Ze vinden het niet leuk als ze naar een dokter moeten of een prik moeten halen. Een naald in hun lichaam zien verdwijnen is een zeer onnatuurlijk en vervelend iets. De meeste kinderen zullen hier op latere leeftijd overheen groeien en er ook geen last van krijgen.
- Als iemand aan een naald denkt kan het lichaam in een paniekreactie schieten. De pijn wordt nog als vele malen erger ervaren.
- Iemand vermijdt alle vormen van medische behandeling, hierdoor kan het leven van een patiënt in gevaar komen.
Behandeling van belonefobie
De behandeling van de angst voor naalden zelf hoeft niet altijd via een psycholoog of gedragstherapeut te verlopen. De meeste mensen die een milde angst hebben voor naalden kunnen dit aangeven op momenten dat ze geprikt moeten worden. De medewerkers van ziekenhuizen en de prikpoli hebben speciale gel en zalf om de pijn te verminderen tijdens het prikken. Is de angst echter zo hevig dat het leven beperkt wordt of als iemand ook extreem bang is voor andere scherpe voorwerpen, is medisch ingrijpen van belang. Behandelingen die effectief zijn in ernstige gevallen van belonefobie:
- Hypnotherapie
- Mindfullness
- NLP (Neoro-Linguistic Programming)
- Cognitieve gedragstherapie
- Praten met een deskundige
- Ademhalings- en ontspanningsoefeningen die thuis gedaan kunnen worden
- Desensibilisatietherapie
- Exposure-therapie
- Rustgevende medicatie (oxazepam of antidepressiva als citalopram, sertraline of pardoxetina)
Tot slot
Bij veel kinderen en bij gemiddeld 10% van de volwassen (Amerikaans onderzoek) is er een milde tot ernstige angst voor naalden. Belonefobie is een normale angst voor veel mensen, een naald in de arm of ader krijgen is immers een vreemde en onnatuurlijke ervaring. Geef in ziekenhuizen of op andere momenten waarop u geprikt moet worden duidelijk aan dat u bang bent voor naalden. Ze hebben namelijk zalf, gel en andere opties beschikbaar om de pijn te verminderen tijdens het prikken zelf. Als de angst uw leven gaat beheersen of dat van uw kind, is medisch ingrijpen noodzakelijk.
