Amathofobie is een zeldzame psychische aandoening. Iemand die lijdt aan deze fobie heeft een irrationele angst voor stof (o.a. huisstof, asbeststof, sterrenstof, poeder en pollen). Een patiënt kan bij ernstige gevallen van amathofobie bang zijn om het huis te verlaten en doet aankopen als een luchtfilter en een overschot aan schoonmaakspullen om stofvorming te voorkomen. Angst voor stof wordt onder andere behandeld met mindfullness, exposuretherapie en gesprekken met een psycholoog.
Amathofobie
Iemand die lijdt aan amathofobie heeft een morbide angst voor stof. Hiermee wordt stof bedoeld als een huis bijvoorbeeld niet goed wordt schoongemaakt, niet de stof van een kledingstuk. In ernstige gevallen kan deze angst het leven van iemand ernstig beïnvloeden. Bang zijn voor stof is echter iets anders dan smetvrees, maar amathofobie gaat in veel gevallen wel gepaard met smetvrees. Mensen die lijden aan de tamelijk zeldzame aandoening amathofobie zijn bang voor alle situaties waar stof aanwezig is. Iemand die lijdt aan deze aandoening gaat situaties waar stof aanwezig is uit de weg. In ernstige gevallen zal een patiënt niet meer naar buiten durven en de eigen woning volledig stofvrij willen houden. Dit wordt doorgaans een obsessie waar zonder behandeling niet mee gestopt kan worden.
Soorten stof
Het woord heeft meerdere betekenissen en kan worden onderverdeeld in meerdere soorten. Iemand die een angst heeft voor stof is onder andere bang voor de volgende soorten van stof:
- Huisstof
- Meelstof
- Pollen
- Poeder
- Saharastof
- Steengruis
- Sterrenstof (niet te verwarren met stof dat gebruikt wordt uit sprookjes)
- (poeder)suiker
- Asbeststof (zeer schadelijk voor de gezondheid)
Hoe ontstaat amathofobie?
Deze fobie ontstaat, net zoals veel andere fobieën over het algemeen in de jeugd van de patiënt. Het opgroeien in een huishouden waar veel stof aanwezig is kan bij kinderen de fobie veroorzaken. Ook kan na het inlezen over de samenstelling van stof en bij een obsessie voor schoonmaken deze fobie aangewakkerd worden of ontstaan. Mensen die veel werken of hebben gewerkt met asbest kunnen een angst oplopen voor de gevaren van asbeststof.
Ernstige gevolgen van amathofobie
Iemand die last heeft van amathofobie kan doorgaans een normaal leven lijden. De angst voor stof wordt verholpen door veel schoon te maken in het eigen huis. Bij mensen die een ernstigere vorm hebben van amathofobie kunnen wel veel last hebben van de aandoening. Enkele gevolgen kunnen zijn:
- Het huis niet willen verlaten, omdat de stof buitenshuis niet onder controle gehouden kan worden. (ernstige gevallen van amathofobie)
- Schoonmaken van het huis wordt een obsessie
- Een luchtfilter aanschaffen om de vorming van stof tegen te gaan
- Overige irrationele aankopen doen om stofvorming te voorkomen
- Geen ramen en deuren op willen doen
Symptomen van amathofobie
De symptomen van deze fobie zullen bij iedere patiënt een andere uitwerking hebben. De ene persoon ervaart nauwelijks symptomen waar een ander het huis niet meer durft te verlaten wegens aanhoudende paniekaanvallen. De symptomen die bij amathofobie kunnen voorkomen zijn onder andere:
- Symptomen die horen bij een paniekaanval
- Gevoel te willen vluchten naar een schone omgeving, vluchtgedrag
- Bang om te stikken in stof
- Droge mond
- Overmatig zweten
Behandeling van amathofobie
Behandeling van deze fobie kan de patiënt in de meeste gevallen niet alleen. Om de symptomen van amathofobie te voorkomen worden onder andere de volgende therapieën en behandelingen ingezet:
- Hypnotherapie
- Mindfullness
- NLP (Neoro-Linguistic Programming)
- Cognitieve gedragstherapie
- Praten met een deskundige
- Ademhalings- en ontspanningsoefeningen.
- Desensibilisatietherapie
- Exposure-therapie
- Rustgevende medicatie
Tot slot
Een verhaal dat al jaren de ronde doet is dat stof in de huiskamer voornamelijk bestaat uit de schilfers die afkomstig zijn van onze huid. Deze stelling is echter onwaar. De samenstelling van huisstof bestaat voornamelijk uit schilfers van dierenhuis, as, vezels, pollen, zand, afvalproducten afkomstig van kleine insecten en normaal vuil. Angst voor dit soort stof is onnodig omdat het (in een schoon en normaal huishouden) ongevaarlijk is, maar patiënten die lijden aan amathofobie zien stof als gevaar. Zonder een therapeut of een behandeling is het bij deze fobie lastig om er vanaf te komen. Schakel bij irrationele angst voor stof direct een huisarts in. Schaam u niet, er zijn meer mensen op de wereld die last hebben van amathofobie.
